De eenheid van leven

From AardRock Wiki
Jump to navigation Jump to search

Martien koopt in juni 2007 het boek "De eenheid van leven" van [Fritjof Capra] over de ontdekking van de verborgen overeenkomsten tussen het biologische, het psychologische en het sociale leven. Sla je Martien's boek open, dan zie je de volgende zaken met een signaalblauwe kleur uitgelicht.

tot op heden een klein stukje n.a.v. van wat email wisseling onder de EcoDuSo-leden—later meer…'

De oorsprong van macht

Een van de opmerkelijkste kenmerken van de sociale realiteit is het verschijnsel 'macht'. Of zoals de econoom John Kenneth Galbraith het onder woorden bracht: 'Machtsuitoefening—onderwerping van van een deel van de wil van anderen—is in de moderne samenleving onvermijdelijk; niets van wat er is, is zonder macht tot stand gekomen (…) Macht kan in sociaal opzicht boosaardig zijn, maar het is ook sociaal essentieel. De essentiële rol van macht in de sociale organisatie hangt samen met onvermijdelijke belangentegenstellingen.

Galbraith onderscheidt drie vormen van macht, alnaar gelang de middelen waarmee zij worden toegepast:

  1. dwingende macht: leidt door middel van het opleggen van of dreigen met sancties tot onderwerping;
  2. compenserende macht: bereikt hetzelfde door middel van het bieden van prikkels of beloningen; en
  3. geconditioneerde macht: streeft ernaar door middel van het modificeren van overtuigingen en opvattingen via overreding en voorlichting.

De kunst van politiek is het vinden van de juiste mix van deze drie machtsvormen, met het doel conflicten op te lossen en evenwicht tussen de tegenstrijdige belangen te bewerkstelligen. [precies datgene wat een patroon ook beoogt te doen—Martien].

Een gemeenschap zal veel effectiever kunnen handelen indien iemand bevoegd is tot het nemen of vergemakkelijken van beslissingen als er belangentegenstellingen in het spel zijn. Dergelijke sociale regelingen verschaffen de gemeenschap een groot evolutionair voordeel.

Feitelijk is de oorspronkelijke betekenis van termen als 'gezag' of 'autoriteit' niet 'bevelsmacht' maar 'een solide basis voor kennen en handelen'. Als we een solide grondslag voor kennis nodig hebben, kunnen we een gezaghebbend boek raadplegen; als we met een ersntige ziekte kampen, gaan we op zoek naar een arts die op het desbetreffende gebied van de geneeskunde een autoriteit is.

Al vanaf de vroegste bestaansgeschiedenis van menselijke gemeenschappen hebben mensen vrouwen en mannen leiders gekozen wier wijsheid en ervaring zij herkenden als een solide grondslag voor collectief handelen. Zo gezien ligt de oorsprong van macht dus in de cultureel gedefineerde gezagsposities waarop de gemeenschap kan bouwen voor het oplossen van conflicten en en beslissen over de beste manier om wijs en effectief te handelen. Met andere woorden: waarachtig gezag bestaat uit het delegeren van handelingen en bevoegdheden. Dit in schril contrast met de macht die misbruikt wordt bij uitbuiting.